Tüm girişimlerin yüzde 99.8’ini KOBİ’ler oluşturdu

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Siirt Bölge Müdürlüğü, 2019 Yılı Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim İstatistiklerinin sonuçlarını paylaştı. TÜİK Siirt Bölge Müdürü Ercüment Toka tarafından verilen bilgiye göre; ülkemizde ilgili mevzuat gereği ikiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 125 milyon Türk Lirasını aşmayan girişimler Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) olarak tanımlanmaktadır. Sanayi ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren 3 milyon 221 bin girişim KOBİ sınıfına girmektedir. KOBİ'ler 2019 yılında toplam girişim sayısının %99,8'ini oluşturdu. Buna karşılık; istihdamın %72,4'ünü, personel maliyetinin %51,8'ini, cironun %50,4'ünü, üretim değerinin %44,1'ini ve faktör maliyetiyle katma değerin %44'ünü oluşturdu.

Ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflamasına (NACE Rev.2) göre 2019 yılında KOBİ'lerin; %36,3'ü toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe faaliyet gösterirken, %14,4'ü ulaştırma ve depolama sektöründe, %12,4'ü ise imalat sanayi sektöründe faaliyet gösterdi. 2019 yılına ilişkin olarak; toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı faaliyetlerindeki KOBİ istihdamının toplam KOBİ istihdamı içerisindeki oranı %27,4 olurken, personel maliyeti için bu oran %24, ciroda %52,5, faktör maliyetiyle katma değerde %25,5 ve üretim değerinde ise %15,7 olarak gerçekleşti. KOBİ girişimleri için 2009 yılında çalışan başına ortalama katma değer 15 bin TL iken, 2019 yılında bu değer 54 bin TL oldu. KOBİ grupları içerisinde 2009 ve 2019 yılları için en yüksek çalışan başına katma değer sırasıyla 29 bin TL ve 108 bin TL ile orta ölçekli girişimlerde gerçekleşirken, aynı yıllar için bu değerler küçük ölçekli girişimler için sırasıyla 19 bin TL ve 66 bin TL, mikro ölçekli girişimler için ise 8 bin TL ve 22 bin TL olarak gerçekleşti.

İmalat sanayindeki KOBİ'ler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, %56,9'u düşük teknoloji ile çalışırken, büyük ölçekli girişimlerde bu oran %49 oldu. KOBİ büyüklük gruplarına göre incelendiğinde; mikro ölçekli girişimlerin %57,6'sı düşük teknoloji, %32,4'ü orta-düşük teknoloji, %9,5'i orta-yüksek teknoloji ve %0,5'i yüksek teknoloji ile çalıştı. Buna karşılık küçük ölçekli girişimlerde bu oranlar sırasıyla %52,7, %29,5, %16,8 ve %0,9 iken orta ölçekli girişimlerde %52,6, %27,8, %18,1 ve %1,5 oldu. 2019 yılına ilişkin toplam ihracatın %36,6'sı, ithalatın ise %21,5'i KOBİ'ler tarafından gerçekleştirildi. 2019 yılı toplam ihracatta; mikro ölçekli girişimlerin payı %3,8 iken, küçük ölçekli girişimlerin payı %14,1, orta ölçekli girişimlerin payı ise %18,7 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise %63,4 olarak gerçekleşti. Girişimlerin ana faaliyetine göre, KOBİ'lerin ihracatının %58,4'ü ticaret sektöründe, %37,5'i ise sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler tarafından yapıldı.

2019 yılı toplam ithalatında; mikro ölçekli girişimlerin payı %1,5, küçük ölçekli girişimlerin payı %7,5, orta ölçekli girişimlerin payı ise %12,5 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise %78,5 olarak gerçekleşti. Girişimin ana faaliyetine göre, KOBİ'lerin ithalatının %63,9'u ticaret sektöründe, %30,9'u ise sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler tarafından gerçekleştirildi. KOBİ'lerin 2013 yılında 57 milyar dolar olan ihracat değeri 2019 yılında 65 milyar dolara yükseldi. İthalatta ise 2013 yılında 48 milyar dolar olan değer, 2019 yılında 43 milyar dolara düştü.   KOBİ'ler tarafından 2019 yılında yapılan ihracatın %46,1'ini Avrupa ülkelerine, %36,5'sı Asya ülkelerine gerçekleştirildi. KOBİ'ler ithalatının %42,9'u Avrupa ülkelerinden, %47'sini Asya ülkelerinden yaptı. KOBİ'lerin 2019 yılı ihracatında giyim eşyası sektörünün payı %14,4, tekstil ürünlerinin payı %10,2 ve başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanların payı %10,1 oldu. KOBİ'lerin 2019 yılı ithalatında ise öne çıkan ürünler, %20,1 ile ana metaller, %16,8 ile kimyasallar ve kimyasal ürünler, %10,8 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanlar ve %6,5 ile tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetler oldu.