AKADEMİSYENLER GÖZÜYLE TÜRKİYE'DEKİ EZİDİ KÖYLERİ

Almanya'da yaşayan Beşiri - Kuşçukuru (Kelhok)'lu iki Akademisyen Türkiye'deki Ezidi köyleriyle ilgili değerlendirmede bulundu. Almanya'da yaşamlarını sürdüren Mühendis Aslan Kizilkan ve Prof. Dr. İlhan Kizilkan'ın dönüş süreci ile ilgili önerileri.

GERİ DÖNÜŞ VE BARIŞÇIL BİRLİKTE YAŞAM UMUDU

Türkiye’de, özellikle Batman bölgesinde, hareketli bir tarihe sahip olan bazı Êzidî köyleri bulunmaktadır. Bu köylerden biri, 1970’li yıllarda Êzidî sahibileri tarafından terk edilen Kelhok’tur. O dönem köy, Êzidîler tarafından komşulara emanet edilmiş ve Êzidîlerin istedikleri zaman geri dönebilecekleri sözü verilmişti. Bu söz samimi bir şekilde verilmiş olsa da, gerçeklik farklı bir şekilde gelişti.

ZOR BİR GERİ DÖNÜŞ SÜRECİ

Êzidîler, beş yılı aşkın bir süredir köylerine geri dönebilmek için mücadele ediyor. Ancak, geçici olarak köyü koruması gereken komşular, köyü geri vermeyi reddediyor. Hatta, köyü ziyaret etmeye çalışan insanları tehdit ediyorlar. Bu çatışma, iki topluluk arasındaki derin uçurumu ve eski adaletsizliklerin telafisinin ne kadar zor olduğunu gözler önüne seriyor. Uzun Mücadelelerin Ardından Gelen Hukuki Başarı; Yıllar süren hukuki mücadelelerin ardından Êzidîler nihayet önemli bir zafer kazandı: Mahkeme, mevcut sahiplerin köyü terk etmelerine ve köyün gerçek sahiplerine iade edilmesine karar verdi. Bu kararın bu ay içinde uygulanması bekleniyor. Bu, on yıllardır geri dönüş hakları için mücadele eden Êzidîler için büyük bir başarıdır. Barışçıl Birlikte Yaşam Umudu; Tüm bu çatışmalara ve gerilimlere rağmen, birçok kişi bölgede Êzidîler ve Müslümanların barış içinde bir arada yaşayabileceğini umut ediyor. Êzidîlerin köylerine geri dönüşü, daha fazla çatışmaya yol açmamalı; aksine, güven ve karşılıklı saygının yeniden inşası için bir fırsat sunmalıdır. Bu süreçte devlet kurumlarının rolü hayati öneme sahiptir. Yetkililerin, Êzidîlerin haklarını koruması ve onların korku ve ayrımcılıktan uzak bir şekilde memleketlerine geri dönebilmelerini sağlaması gerekmektedir. Bu, yalnızca bir adalet meselesi değil, aynı zamanda bölgede daha barışçıl bir birlikte yaşamın inşası için de atılmış önemli bir adımdır. Adalete Doğru Bir Adım; Kelhok’un asıl sahiblerine iadesi, Türkiye’deki Êzidîlerin tarihi açısından önemli bir anı temsil etmektedir. Bu olay, cesaret ve kararlılığın hukuk devleti ile birleştiğinde, on yıllarca süren adaletsizliklerin giderilebileceğini göstermektedir. Yatırım ve Destek İçin Önemli Şartlar; Ayrıca, Êzidîler kendilerine sağlanan her türlü destek için büyük bir minnettarlık duymakta ve memleketlerine yatırım yapma arzusunu taşımaktadır. Bu yatırımın gerçekleşebilmesi için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi büyük önem taşımaktadır:

1. Ezidî Kimliğinin Tanınması: Devlet, kimlik belgelerinde din kısmında “Ezidi” ibaresinin yer almasına izin vererek, Ezidî kimliğinin resmen tanınmasını sağlamalıdır.

2. Ezidî Tapınakları ve Kutsal Mekanların Korunması: Ezidîlerin kültürel mirasını oluşturan tapınaklar ve kutsal mekanlar titizlikle korunmalıdır.

3. Hoş Geldin İşareti Olarak Tapınak İnşası: Devlet, Batman, Mardin ve Viranşehir gibi bölgelerde Ezidîler için tapınaklar inşa ettirerek, onların devlet koruması altında olduklarına dair güçlü bir sinyal verebilir.

4. Mülkiyet Devri İşlemlerinin Kolaylaştırılması: Ezidîlerin geçmişte yaşadığı bazı köylerde, mülkiyet haklarıyla ilgili kayıtlar mevcut değildir. Aileler memleketlerine geri dönme niyetindedirler. Devlet, bu ailelere mülkiyet devri işlemlerini kolaylaştırarak, haklarının korunmasına ve geri dönüş sürecinin hızlanmasına katkı sağlamalıdır.

5. Destekçilerimize Teşekkür: Hem sade vatandaşa hem de kamu kurumları ve siyasi partilerden gelen desteğe, minnettarlıkla teşekkür edilmektedir. Bu koşulların sağlanması, Êzidîlerin güven içinde geri dönmesini ve bölgede kalıcı, barışçıl bir yaşamın tesis edilmesini destekleyecektir. Şimdi umut, bu hukuki zaferin ve karşılıklı desteğin, Êzidîler ile Müslümanların komşuluk ilişkilerini yeniden tanımladığı, saygı ve iş birliği temelli bir geleceğe kapı açmasıdır. Devlet kurumlarının desteği ve koruması, bu sürecin başarısında belirleyici bir rol oynayacaktır.